Τρίτη 7 Δεκεμβρίου 2010

Η αλληγορία του σπηλαίου - Πλάτωνος Πολιτεία (514a - 521b)

Στο βιβλίο μας η αλληγορία του σπηλαίου αναφέρεται στη σελ.24 πολύ περιληπτικά. Ψάχνοντας μια πιο εκτεταμένη μορφή έπεσα και στο παρακάτω βίντεο - αν και μεγάλο, είναι πολύ διαφωτιστικό καθώς δίνει όλην την αλληγορία μέσα από κινούμενα σχέδια, μένοντας ταυτόχρονα πολύ πιστό στο κείμενο της Πολιτείας. Το βίντεο είναι στα αγγλικά, υπάρχει όμως η δυνατότητα ελληνικών υποτίτλων (ενεργοποιούνται αν πατήσετε στο κουμπί cc στην μπάρα κάτω δεξιά). Αν αντί να το δείτε μέσα από το blog, κάνετε διπλό κλικ και μεταφερθείτε στο youtube (φροντίστε να σταματήσετε κατόπιν το αρχικό βίντεο για να μην ακούγεται διπλό) θα δείτε πολλά βιντεάκια με το ίδιο θέμα (κάποια χιουμοριστικά!), όπως και το ίδιο ακριβώς βίντεο με το αρχαίο κείμενο στη θέση των νεοελληνικών υποτίτλων (αυτό το συνιστώ για του χρόνου, καθώς είναι στην ύλη της Γ' Λυκείου). Όποια από αυτά θεωρήσετε ότι αξίζουν ή έστω ότι είναι κατανοητά παρά την ανυπαρξία υποτίτλων, μπορείτε να τα προσθέσετε και εδώ.

Καλή  διασκέδαση!

Υ.Γ. Και για να μην τα γράφω όλα μόνη μου, ας προσθέσουν όσοι θέλουν στα σχόλια τις αντιστοιχίες όπως τις καταλαβαίνουν (τους συμβολισμούς δηλαδή της αλληγορίας)


7 σχόλια:

  1. Πολύ ωραίο το βίντεο με την αλληγορία , πιστεύω παρουσιάζει με αρκετά όμορφο και προσιτό τρόπο την αλληγορία του Πλάτωνα και φυσικά μέσα από αυτήν την θεωρία του Πλάτωνα για την ύπαρξη τέλειων μορφών κάθε έννοιας σε μια άλλη διάσταση και κυρίως προσωπικά πιστεύω ότι δείχνει πως όλοι εμείς με τα μάτια μας και τον ανθρώπινο νου μας βλέπουμε μονάχα τη σκιά δηλαδή μέρος και μόνο της αλήθειας για κάποια πράγματα ...
    Συγκεκριμένα οι αντιστοίχιση των όσων παρουσιάζονται στην αλληγορία με τη ζωή μας είναι κάπως έτσι :
    Οι φυλακισμένοι είναι οι καθημερινοί άνθρωποι.
    Οι σκιές είναι τα πράγματα και οι έννοιες όπως οι άνθρωποι τις αντιλαμβάνονται και τις δέχονται.
    Ο άνθρωπος που ελευθερώνεται είναι ο φιλόσοφος.
    Οι αλυσίδες είναι ίσως τα όρια που είτε η φύση μας είτε κάποια στερεότυπα έχουν καθιερώσει στο πώς εμείς αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα και ο φιλόσοφος καταφέρνει με τη δύναμη της φιλοσοφίας ή της λογικής θα μπορούσε κανείς να πει να σπάσει τις αλυσίδες και δηλαδή να ξεπεράσει τα όρια που τον εμποδίζουν από το να δει την "αλήθεια"¨.
    Η φωτιά μπορεί να είναι ο ήλιος ή καλύτερα οι συνθήκες που μας οδηγούν στο να "δούμε" και να δεχθούμε συγκεκριμένες απαντήσεις ,έννοιες ,πράγματα ως δεδομένα.
    Οι κούκλες είναι τα αίτια της ύπαρξης των σκιών , τα οποία όμως οι άνθρωποι αγνοούν πιστεύοντας πως αυτό που βλέπουν (η μερική αλήθεια) που βλέπουν είναι και η αλήθεια , το σωστό , το πραγματικό.
    Ο δρόμος που ακολουθεί ο φιλόσοφος είναι το ταξίδι του στην επιζήτηση της γνώσης και της αλήθειας , η φιλοσοφική σκέψη.
    Ο κόσμος έξω από τη σπηλιά είναι ο κόσμος των ιδεών του Πλάτωνα όπου κάθε έννοια παίρνει την αληθή και τέλεια , μοναδική , σωστή μορφή της.
    Οι κάτοικοι ( και τα ζώα ) είναι οι "ιδέες" , μορφές του Πλάτωνα , οι αλήθειες που δεν βρίσκονται στον πραγματικό κόσμο με την απόλυτη μορφή τους.
    Ο ήλιος του έξω κόσμου είναι η αλήθεια αυτή καθεαυτή ή ίσως η έννοια του απόλυτα καλού ως έννοια και διαφέρει όπως αναφέρει και ο εκφωνητής στο βίντεο από τη φωτιά-ήλιο στο σπήλαιο , η πρώτη δείχνει μόνο ένα μέρος της αλήθειας δημιουργώντας εσφαλμένες αντιλήψεις στους ανθρώπους , ενώ η δεύτερη αποκαλύπτει στον φιλόσοφο την απόλυτη πραγματικότητα και αλήθεια.

    Υ.Γ. πολύ ωραία είναι και τα υπόλοιπα βίντεο της αλληγορίας και αυτό με το α.ε. κείμενο και τα υπόλοιπα με τις διαφορετικές απεικονίσεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Όντως είναι υπέροχο βιντεο και συμφωνώ με την άποψη του παραπάνω...Αλλά το βασικό μου ερώτημα ειναι: Έστω πως όλα αυτά που ζούμε είναι ένα απόλυτο ψέμα ή το ήμισυ της αλήθειας..Βλέπουμε καθημερινά παραστάσεις ,χρώματα και ανθρώπους..Όλοι εμείς οι φυσιολογικοί..Υπάρχουν όμως άνθρωποι που βλέπουν κάποια πράγματα παραπάνω απ'ότι εμείς...Βλέπουν μορφές και οράματα, στην αρχή για κλάσματα δευτερολέπτου με την άκρη του ματιού τους ,ενώ με την πάροδο του χρόνου,αυτές οι θολές σκιές γίνονται ολοένα και πιο ξεκάθαρες,και πιο αληθοφανείς,με αποτέλεσμα αυτοί οι άνθρωποι να μην μπορουν να ξεχωρίσουν τι είναι αληθινό και τι όχι,σύμφωνα πάντα με τα δεδομένα των φυσιολογικών ανθρώπων...Έτσι κατηγορούνται για σχιζοφρένεια και παράνοια..Και ενώ εμείς οι φυσιολογικοί ζούμε σε μία ουτοπία αυτοί βρίσκονται σε ένα επίπονο μεταβατικό στάδιο...(βλέπετε το video την ώρα που το ανθρωπάκι βγαίνει απο την σπηλιά ,αντικρύζει τον ήλιο και υποφέρει.) Όταν λοιπόν ο σχιζοφρενής και παρανοικός για μας συνάνθρωπος γυρίζει πίσω στην σπηλιά για να μοιραστεί την αλήθεια μαζί μας,εμείς όχι μόνο τον αμφισβητούμε,αλλά τον προκαλούμε να ξανα αντικρύσει το ψεύδος,και όταν αυτός αδυνατεί,τότε εμείς τον περιγελούμε και στην εσχάτη των περιπτώσεων,τον απομονόνουμε
    σε ένα ψυχιατρείο...Το βασικό μου ερώτημα για να μην μακρυγορώ,ειναι: Μήπως είμαστε αλυσοδεμένοι και όλες μας οι <> εμπειρίες μας είναι προιόντα της λήθης που έχουμε υποστεί,ενώ οι παρανοικοί για εμάς άνθρωποι είναι οι αφυπνισμένοι με διαύγεια νου ???Οποιεσδήπωτε και να είναι οι συνέπειες της πλατωνικής ''άρσης της λήθης''(ετυμολογική απόδοση της αλήθειας σύμφωνα με τον Πλάτωνα) θεωρώ πως θα ήταν ένα σπουδαίο δώρο να γνωρίζαμε το τι πραγματικά είναι αλήθεια,το τι ειναι αληθοφανές,και τι ειναι ψευδές...
    Επίσης,η αλληγωρία του Πλάτωνα μου θυμίζει κάτι απο θεωρία του Matrix ;)
    Πασχαλίδης Πασχάλης Θεωρητική Κ. (το τμήμα δεν το θυμάμαι) xD

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Φυσικά εννοείται οτι το παράδειγμα των σχιζοφρενών αναφέρεται μοναχα σε αυτούς που έχουν πνευματική διαύγεια και χαρακτηρίζονται απο τον περίγυρο ως σχιζοφρενείς ,και οχι στον σχιζοφρενή μανιακό δολοφόνο ...Μια διευκρίνιση για την αποφυγή παρεξηγήσεων :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Προφανώς Πασχάλη, το ερώτημα είναι πώς θεμελιώνεται η ύπαρξη αυτών των "σχιζοφρενών" και πώς θα τους ξεχωρίσεις από τους παθολογικά σχιζοφρενείς. Εάν υπήρχαν, τότε η αναλογία σου θα ήταν σωστή. Υπάρχουν όμως; Θα βοηθούσε να έδινες κάποιο παράδειγμα. (Τα υπόλοιπα και στην τάξη)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Κατά την γνώμη μου ,παθολογικοί σχιζοφρενείς είναι μόνο όσοι έχουν κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών...Δεν θα μπορέσω να απαντήσω με σαφήνεια αλλά θα στείλω τα εξής:
    http://www.e-psychology.gr/forum/showthread.php?9691-%CE%A8%CF%8D%CF%87%CF%89%CF%83%CE%B7-%CE%AE-%CE%BA%CE%AC%CF%84%CE%B9-%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%BF&highlight=%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B9%CF%83%CE%B8%CE%AE%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82

    http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%80%CE%B9%CE%BB%CE%B7%CF%88%CE%AF%CE%B1

    http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%AF%CE%BD%CE%B9%CE%B1_%CE%9C%CF%85%CF%83%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B9%CE%B1


    Nam mihi cum multa eximia divinaque videntur Athenae tuae peperisse atque in vitam hominum attulisse, tum nihil meilus illis mysteriis, quibus ex agresti immanique vita exculti ad humanitatem et mitigati sumus, initiaque ut appellantur ita re vera principia vitae cognovimus, neque solum cum laetitia vivendi rationem accepimus, sed etiam cum spe meliore moriendi.

    Γιατί ανάμεσα στους εξαίρετους και πράγματι θεϊκούς θεσμούς που η Αθήνα σας έχει γεννήσει και φέρει στην ανθρωπότητα, καμία, κατά τη γνώμη μου, δεν είναι καλύτερη από αυτά τα Μυστήρια. Γιατί μέσω αυτών αποβάλαμε το βάρβαρο και άγριο τρόπο ζωής και μορφωθήκαμε και εκπολιτιστήκαμε. Και "μύησις" καθώς αποκαλείται, πράγματι μάθαμε τις απαρχές της ζωής και αποκτήσαμε τη δύναμη όχι μόνο να ζούμε ευτυχισμένοι, αλλά και να πεθαίνουμε με μια καλύτερη ελπίδα.
    — Κικέρων, Περί νόμων, Βιβλίο Β',36

    Το πρώτο λινκ στην παράγραφο 3 και 6 βρίσκεται εντός του θέματος μας. Ο ''σχιζοφρενής'' φίλος μας ναι μεν βιώνει ψευδαισθήσεις και έχει αισθήματα ενοχών ,αλλά μήπως η παραγραφος που ξεκινάει:Ο φόβος πως τρελαίνομαι δεν έφυγε ακριβώς, είναι η πραγματική αιτία όλων αυτών που ζεί ,αλλά και ο φωτεινός ήλιος καθώς βγαίνει απο την σπηλιά?Η Επιληψία ,ως αγνώστου αιτίας νόσος θα μπορούσε να δημιουργήσει πολλά ερωτήματα που συμφωνουν με την άποψη μου περι του θέματος μας,καθώς λέει οτι πολλοί ''σοφοι και μή παρανοικοί άνθρωποι'' συμφωνα με μας ,όπως ο Βούδας είχαν επιληψία ,συμπεριλαμβανομένου και του δαιμονισμού ενώ το τρίτο αφορά τα Ελευσίνια μυστήρια,και την διάυγεια νου που πολλοι θα ερμήνευαν ως σχιζοφρένεια...Τα σχόλια για το απόσπασμα είναι περιττά...Ελευσινια Μυστήριο=Έλευσις πρώτο συνθετικό????Χου νοουζ???? :P Πασχάλης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Και μιας και δεν γινομαι αντιληπτός θα ήθελα να στειλω αλλο ενα βιντεο με πιο επιστημονική άποψη http://www.youtube.com/watch?v=nNVXaB0YGKQ&feature=related

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Πασχάλη, αν κάτι θέλουμε να κατακτήσουμε φέτος στο μάθημα της Φιλοσοφίας, είναι η χρήση της λογικής, του ορθού λόγου, παράλληλα με την αμφισβήτηση των καθιερωμένων απόψεων. Προσοχή: η αμφισβήτηση από μόνη της δεν αρκεί, ούτε κάθε τι "εναλλακτικό" μας ενδιαφέρει, κυρίως στο βαθμό που αυτό δεν έχει καμία λογική θεμελίωση. Η φιλοσοφία για παράδειγμα μπορεί να δεχτεί ως "λογικά πιθανή" την ύπαρξη πχ εξωγήινης ζωής, αλλά όχι να πει "υπάρχει αδιαμφισβήτητα". Ξανά: μας ενδιαφέρει το λογικά πιθανό, και όντως λογικά μπορεί αυτό να θεωρηθεί ΠΙΘΑΝΟ. Το βίντεο, για να αρχίσω από αυτό, χρησιμοποιεί εντελώς ανάκατα κάποιες φιλοσοφικές και επιστημονικές επιμέρους απόψεις για να καταλήξει σε αυτό που ονομάζουμε λογικό άλμα: δηλαδή σε μια αστήρικτη λογικά πρόταση.
    Όσο για τα προηγούμενα λινκς:
    Στο πρώτο είναι σαφές πως ένας άνθρωπος υποφέρει από κάποια εγκεφαλική, χημική δυσλειτουργία. Το αν αυτή ονομάζεται ψύχωση ή απλώς ιδεοκαταναγκασμός, είναι θέμα ενός ψυχολόγου και σε αυτόν οφείλει να καταφύγει πάραυτα και να μη ξοδεύει τη ζωή του. Όσο και να σου φαίνεται περίεργο, και ο εγκέφαλος υπόκειται στους ίδιους νόμους και προβλήματα που υπόκειται και το υπόλοιπο σώμα μας: δηλαδή αρρωσταίνει, όταν πχ κάποια χημικά στοιχεία λείπουν ή δεν μπορούν να παραχθούν. Επειδή το αποτέλεσμα δεν είναι κάτι τόσο απλό όσο ένας πυρετός, αλλά συνήθως εικόνες ή ιδέες ή συμπεριφορές (αφού αυτές εκπορεύονται και παράγονται από τον εγκέφαλο) μας μπερδεύει συνήθως ως προς τη φύση αυτού του προβλήματος, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν είναι τόσο σωματικό όσο και όλα τα άλλα. Φυσικά αυτό που περιγράφω αφορά τέτοιου τύπου περιπτώσεις και όχι άλλα προβλήματα που προκύπτουν από άλλα ζητήματα της καθημερινότητας (πχ πένθος και συνεπαγόμενη κατάθλιψη -τα οποία ναι μεν επηρεάζουν τη χημική σύσταση του εγκεφάλου, μπορούν όμως να επανέλθουν με απλή ψυχοθεραπεία κτλ).
    Η επιληψία στην οποία αναφέρεσαι είναι κατεξοχήν μια ασθένεια που σχετίζεται με τα ηλεκτικά φορτία του εγκεφάλου, είναι καθαρά παθολογική και γι αυτό αντιμετωπίζεται με τα κατάλληλα φάρμακα ή και τη χειρουργική επέμβαση για κάποιες περιπτώσεις. Επειδή ανέκαθεν ήταν πολύ εντυπωσιακή η εικόνα κάποιου σε επιληπτική κρίση, συνδέθηκε με πολλά περίεργα που όμως δεν έχουν καμία σχέση με την αλήθεια.
    Όσο για τα ελευσίνια μυστήρια και τους ελ, το μόνο που έχω να πω είναι ότι δεν έχουν καμία σχέση με τη λογική και την απόδειξη, οπότε δε μας αφορούν (και εμένα προσωπικά δε με πείθουν σε καμία περίπτωση).
    Γενικά διαπιστώνω ότι σε εντυπωσιάζουν εύκολα πράγματα που φαίνονται αιρετικά και ενδιαφέροντα, ακόμη κι αν είναι εντελώς άσχετα μεταξύ τους. Αν και κατανοώ (και ως ένα βαθμό επικροτώ) την εφηβική ανάγκη να βρει απαντήσεις όπου μπορεί, ξαναθυμίζω ότι δεν πρέπει να παραδίδεις αμαχητί το μόνο όπλο που μπορεί να μας οδηγήσει με κάποια ασφάλεια, δηλαδή τη λογική σου. Να είσαι πάντα τόσο καχύποπτος απέναντι σε αυτές τις "αλήθειες" όσο είσαι και στις "φυσιολογικές". Να απαιτείς να σου αποδείξουν και να υποστηρίξουν τουλάχιστον λογικά και όχι με άλματα αυτά που λένε. Και να εμπιστεύεσαι λίγο περισσότερο τους ειδικούς: αν θέλεις να μάθεις για την κβαντική φυσική, πρέπει να διαβάσεις τα αντίστοιχα βιβλία και όχι τις απόψεις κάποιου ανίδεου που προσπαθεί να αποδείξει τη θέση του χρησιμοποιώντας έναν επιστημονικοφανή λόγο και προκρούστειες λογικές.
    Καλή συνέχεια στις αναζητήσεις σου, πάντα με απαιτήσεις!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή